รู้ทันเลือดออกที่ก้านสมอง ป้องกันไว้ก่อนสายเกินแก้

ทำไมก้านสมองถึงสำคัญ

ก้านสมองเป็นจุดศูนย์กลางของการเชื่อมต่อระหว่างสมองกับร่างกาย หากเกิดความเสียหายหรือเลือดออกในบริเวณนี้ จะส่งผลกระทบต่อระบบร่างกายพื้นฐานโดยตรง ซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะวิกฤตได้

• ควบคุมการหายใจและการกลืน : ก้านสมองควบคุมกล้ามเนื้อที่ช่วยในการหายใจและการกลืน การบาดเจ็บอาจทำให้หายใจลำบากหรือกลืนอาหารไม่ได้

• ควบคุมการทรงตัวและการเคลื่อนไหว : ระบบประสาทที่อยู่ในก้านสมองช่วยให้ร่างกายทรงตัว หากเกิดความผิดปกติจะทำให้เวียนศีรษะหรือเดินเซ

• การเต้นของหัวใจและความดันโลหิต : ก้านสมองควบคุมอัตราการเต้นของหัวใจและแรงดันเลือด ความเสียหายอาจทำให้หัวใจเต้นผิดปกติหรือความดันโลหิตตกอย่างรวดเร็ว

อัตราการเสียชีวิตสูง : หากมีเลือดออกหรือความเสียหายที่ก้านสมอง อัตราการเสียชีวิตสูงถึง 70–80% เนื่องจากอวัยวะสำคัญหลายระบบถูกควบคุมจากบริเวณนี้

อาการเบื้องต้นที่ควรสังเกต

อาการที่บ่งชี้ถึงความผิดปกติของก้านสมองมักไม่ชัดเจนในช่วงแรก แต่หากสังเกตอย่างละเอียดจะช่วยให้ตรวจพบความผิดปกติได้เร็ว

1. เวียนศีรษะและคลื่นไส้รุนแรง

   • เดินหรือยืนได้ไม่นาน (10–15 นาที) ก็เกิดอาการเวียนหัวและคลื่นไส้

   • อาจสับสนและมีปัญหาในการทรงตัว

2. อาการทางตาที่ผิดปกติ

   • ดวงตา กระตุกหรือสั่นเองโดยไม่ตั้งใจ (Nystagmus)

   • เห็นภาพซ้อน (Diplopia) หรือมองเห็นวัตถุสองภาพ

   • ดวงตากรอกซ้ายขวาแบบผิดปกติ

3. อาการอื่น ๆ เมื่อไปถึงโรงพยาบาล

   • แพทย์อาจพบความผิดปกติของดวงตา การเคลื่อนไหวของตา หรือหัวใจเต้นผิดรูปแบบ

   • หากตรวจด้วย MRI พบเลือดออกบริเวณก้านสมอง (ขนาด 1–2 ซม.) ในศูนย์ควบคุมการหายใจหรือทรงตัว จะต้องได้รับ การรักษาเฉพาะทางทันที

กลุ่มผู้ที่มีความเสี่ยงสูง

บางคนมีโอกาสเกิดเลือดออกที่ก้านสมองได้มากกว่าคนทั่วไป โดยเฉพาะกลุ่มต่อไปนี้

• ผู้มีความดันโลหิตสูง โดยเฉพาะหากไม่ได้ควบคุมความดันให้เหมาะสม

• ผู้ป่วยเบาหวาน หรือมี ไขมันในเลือดสูง

• ผู้ที่ตรวจพบความผิดปกติของหลอดเลือดในสมองหรือบริเวณคอ เช่น หลอดเลือดโป่งพอง หรือหลอดเลือดตีบ

การตรวจสุขภาพประจำปี การควบคุมความดันและน้ำตาลในเลือด และการติดตามอาการของหลอดเลือด ถือเป็นวิธีป้องกันความเสี่ยงสำคัญ

การป้องกันและคำแนะนำ

1. ตรวจสุขภาพสม่ำเสมอ

   • ตรวจความดันโลหิต น้ำตาล และไขมันในเลือด

   • หากมีประวัติหลอดเลือดผิดปกติ ควรตรวจ MRI หรือ CT Scan ตามคำแนะนำแพทย์

2. สังเกตอาการผิดปกติ

   • เวียนศีรษะรุนแรง เดินไม่ไหว

   • เห็นภาพซ้อน หรือดวงตากระตุก

   • คลื่นไส้ อาเจียน หรือหัวใจเต้นผิดปกติ

3. รับการรักษาเฉพาะทางทันที

   • หากพบอาการหรือผลตรวจบ่งชี้เลือดออกที่ก้านสมอง ควรรีบพบแพทย์เฉพาะทางทันที