ลูกน้อยอายุเท่าไหร่? ควรเคลือบฟลูออไรด์
การป้องกันฟันผุตั้งแต่วัยเด็กเป็นพื้นฐานสำคัญของสุขภาพช่องปากที่ดีในระยะยาว หนึ่งในวิธีที่ปลอดภัยและได้ผลคือ การเคลือบฟลูออไรด์ ซึ่งช่วยเสริมความแข็งแรงให้ฟัน และลดความเสี่ยงของฟันผุได้อย่างมีประสิทธิภาพ ฟลูออไรด์ที่ใช้ในเด็กมีหลายรูปแบบ แต่ละแบบก็มีข้อดีและความเหมาะสมแตกต่างกันตามช่วงวัย และพฤติกรรมของเด็ก หากคุณพ่อคุณแม่รู้จักชนิดของฟลูออไรด์และเลือกใช้ให้เหมาะสม ก็จะสามารถช่วยดูแลฟันของลูกให้แข็งแรงได้ตั้งแต่ฟันน้ำนมซี่แรก จนถึงฟันแท้ครบทุกซี่ได้ไม่ยาก
ฟลูออไรด์คืออะไร?
ฟลูออไรด์ (Fluoride) คือแร่ธาตุธรรมชาติที่ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของผิวฟัน และป้องกันฟันผุได้ โดยทำหน้าที่ลดการสลายแร่ธาตุของผิวฟัน และช่วยเสริมสร้างให้เกิดการกลับคืนของแร่ธาตุในฟัน (remineralization) อีกทั้งยังช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดฟันผุด้วย
เริ่มใช้ฟลูออไรด์ได้ตั้งแต่เมื่อไหร่?
แม้ว่าฟลูออไรด์สามารถใช้ได้ตั้งแต่ฟันน้ำนมซี่แรกเริ่มขึ้น (อายุประมาณ 6 เดือน) แต่การเคลือบฟลูออไรด์แบบจริงจังมักให้ผลดีที่สุดในช่วงอายุ 6 ปีขึ้นไป เพราะเป็นช่วงที่เด็กมีฟันน้ำนมหลายซี่ และเริ่มมีฟันแท้ขึ้นมา ซึ่งต้องการการปกป้องอย่างมาก อย่างไรก็ตาม เด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี ก็สามารถใช้ฟลูออไรด์ได้เช่นกัน แต่ควรเลือกวิธีและชนิดที่เหมาะสมกับวัย
ฟลูออไรด์มีกี่ชนิด?
ปัจจุบันฟลูออไรด์ที่นิยมใช้ในเด็กแบ่งออกเป็น 2 ชนิดหลัก ได้แก่ ฟลูออไรด์เจล และฟลูออไรด์วานิช ซึ่งแต่ละแบบมีลักษณะการใช้งาน และเหมาะกับช่วงวัยที่ต่างกันดังนี้
- ฟลูออไรด์เจล (Fluoride Gel)
เหมาะสำหรับ
- เด็กอายุ 6 ปีขึ้นไป
- เด็กที่สามารถควบคุมการกลืนได้ดี
- เด็กที่มีฟันแท้เริ่มขึ้นแล้ว
ลักษณะการใช้
ทันตแพทย์จะใส่ฟลูออไรด์เจลลงในถาดพิเศษสำหรับเคลือบฟัน โดยเลือกถาดที่ขนาดพอดีกับฟันของเด็ก จากนั้นให้เด็กกัดถาดครอบฟันบน-ล่างไว้ ประมาณ 4 นาที
ข้อดี
- เคลือบได้ทั่วถึงทั้งฟันบนและล่าง
- เหมาะกับเด็กโตที่มีฟันแท้แล้ว
- เสริมความแข็งแรงให้ฟันแท้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น
ข้อควรระวัง
- เด็กที่ยังกลืนไม่ดี อาจเสี่ยงต่อการได้รับฟลูออไรด์เกินขนาด
- ต้องควบคุมการใช้โดยทันตแพทย์อย่างใกล้ชิด
- ฟลูออไรด์วานิช (Fluoride Varnish)
เหมาะสำหรับ
- เด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี
- เด็กที่มีจุดขาวบนฟัน หรือมีฟันผุในระยะเริ่มต้น
- เด็กที่ไม่สามารถบ้วนน้ำลายได้
ลักษณะการใช้
ทันตแพทย์จะเป่าลมให้ผิวฟันแห้งก่อน จากนั้นใช้พู่กันจุ่มฟลูออไรด์วานิชแล้วทาเฉพาะบริเวณที่มีความเสี่ยงต่อฟันผุ เช่น จุดขาว หรือผิวฟันด้านในที่เข้าถึงยาก โดยพยายามหลีกเลี่ยงไม่ให้สัมผัสเหงือก เพื่อป้องกันการระคายเคือง
ข้อดี
- ปลอดภัยสำหรับเด็กเล็ก เพราะใช้ปริมาณน้อยและแห้งเร็ว
- มีประสิทธิภาพในการหยุดยั้งฟันผุในระยะเริ่มต้น
- เด็กไม่ต้องกลั้วปาก หรือบ้วนปาก ลดความเสี่ยงต่อการกลืน
ข้อควรระวัง
- หลังทาต้องงดน้ำและอาหารชั่วคราว
- ฟันอาจมีคราบสีเหลืองเล็กน้อยหลังเคลือบ แต่จะหลุดออกเองภายใน 2-3วัน
คำแนะนำ
- ควรเคลือบฟลูออไรด์ทุก 3-6 เดือน โดยเฉพาะเด็กที่มีฟันผุบ่อย
- ไม่ควรทำเองที่บ้าน ต้องทำโดยทันตแพทย์เพื่อความปลอดภัย
- เสริมด้วยการแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์อย่างสม่ำเสมอ (แนะนำให้ใช้ตั้งแต่ฟันน้ำนมซี่แรกขึ้น)
การเลือกชริดของฟลูออไรด์ที่เหมาะกับลูกน้อยเป็นสิ่งสำคัญ ฟลูออไรด์เจลและวานิช มีข้อดีและข้อจำกัดที่ต่างกัน การเลือกใช้ขึ้นอยู่กับอายุของลูก ความสามารถในการกลืน และสภาพฟันในขณะนั้น พ่อแม่ควรปรึกษาทันตแพทย์ประจำ เพื่อวางแผนดูแลฟันลูกน้อยให้แข็งแรงตั้งแต่วันนี้ ป้องกันฟันผุ และลดโอกาสเกิดปัญหาในอนาคต
