6 วิธีรับมือเมื่อลูกท้องเสีย
คุณแม่มักกังวลใจทุกครั้งเมื่อลูกป่วย โดยเฉพาะอาการท้องเสียที่พบในทารก ปัญหาที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่พบว่าคุณแม่ไม่สามารถแยกความแตกต่างระหว่างภาวะท้องเสียกับลักษณะอุจจาระนิ่มจากที่ทารกกินนมแม่ได้
คุณแม่ต้องอาศัยการสังเกตและจดจำลักษณะของอุจจาระปกติของลูก ถ้าลูกถ่ายอุจจาระที่มีลักษณะแตกต่างจากเดิม เช่น อุจจาระเหลวเป็นน้ำ และถ่ายอุจจาระบ่อยขึ้นมากกว่า 3 ครั้งต่อวัน จึงนับเป็นอาการท้องเสีย
ดังนั้นคุณแม่ควรเรียนรู้ว่า ลูกท้องเสียมีสาเหตุเกิดจากอะไร มีวิธีดูแลเบื้องต้นอย่างไร และรู้จักสัญญาณเตือนที่ควรพบแพทย์
สาเหตุที่ทำให้ท้องเสีย
อาการท้องเสียมักมีสาเหตุจากเชื้อไวรัส แบคทีเรีย หรือสาเหตุอื่นๆ เช่น การแพ้โปรตีนนมวัว เมื่อลูกท้องเสียนำไปสู่การสูญเสียน้ัำและเกลือแร่ซึ่งเสี่ยงต่อภาวะขาดน้ำ ในกรณีที่ท้องเสียรุนแรงจะทำให้อ่อนเพลียร้องกวนมากขึ้นซึมลง ปัสสาวะออกน้อย ทำให้จำเป็นต้องเข้ารักษาตัวที่โรงพยาบาล
อาการท้องเสีย
- ถ่ายอุจจาระเหลวตั้งแต่ 3 ครั้ง/วัน ขึ้นไป
- ปวดท้อง งอแง ซึม ไม่ร่าเริงเหมือนเดิม หรือกินอาหารได้น้อยลง
- ถ่ายเหลว มีน้ำออกมามาก หรือถ่ายเป็นมูกเลือด 1 ครั้งหรือมากกว่า
- อาจมีไข้และอาเจียน โดยเฉพาะท้องเสียที่เกิดจากไวรัสโรต้าจะมีอาการอาเจียนอย่างหนัก
หากมีอาการดังนี้ ควรรีบพบแพทย์
- ถ่ายอุจจาระเป็นมูกหรือมูกเลือด หรือถ่ายเป็นน้ำมากกว่า 10 ครั้ง/วัน
- มีไข้สูงหรือชัก อาเจียนบ่อย ริมฝีปากแห้ง ตาโหลลึก กระหม่อมบุ๋ม หัวใจเต้นเร็ว เหนื่อยหอบ
- ไม่กินนมและอาหาร หรือดื่มน้ำเกลือแร่แล้วยังเพลียหรือซึมอยู่
- ปัสสาวะน้อยมีสีเข้ม
6 วิธีรับมือเมื่อลูกท้องเสีย
- สำหรับเด็กที่ยังดื่มนมแม่อยู่ สามารถดื่มนมแม่ได้ตามปกติเพราะนมแม่ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ลูกแข็งแรงสู้เชื้อโรคได้
- หากดื่มนมผสมให้ชงนมสัดส่วนเท่าเดิม เพิ่มจำนวนมื้อนมให้ถี่ขึ้น แต่ปริมาณดื่มแต่ละมื้อน้อยลงเพื่อให้ลูกยังได้รับสารอาหารอย่างเพียงพอ
- เด็กที่ดื่มนมผสม หากอาการถ่ายไม่ดีขึ้นหลัง 3 วัน อาจเปลี่ยนเป็นนมที่ไม่มีน้ำตาลแล็กโตส เนื่องจากช่วงท้องเซลล์เยื่อบุผนังลำไส้เล็กส่วนที่ผลิตเอ็นไซม์แลคเตสจะถูกทำลาย โดยให้ดื่มต่อเนื่องประมาณ 1 สัปดาห์ หลังจากร่างกายสร้างเซลล์เยื่อบุลำไส้ขึ้นใหม่ทดแทนแล้วค่อยกลับมาดื่มนมปกติ
- เด็กที่เริ่มรับประทานอาหารบางมื้อแล้ว ควรให้ทานอาหารอ่อนๆ ย่อยง่าย โดยแต่ละมื้อควรป้อนทีละน้อยเพื่อให้ลำไส้ลูกค่อยๆ ย่อยและดูดซึมสารอาหาร นอกจากนี้ควรงดน้ำผลไม้และเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลมาก
- จิบน้ำเกลือแร่บ่อยๆ เพื่อทดแทนน้ำที่ร่างกายเสียไป
- ไม่ควรให้เด็กกินยาหยุดถ่าย เพราะจะทำให้เชื้อโรคที่อยู่ในลำไส้ไม่ถูกขับออกมา และอาจทำให้เชื้อกระจายเข้าสู่กระแสเลือดได้
วิธีป้องกัน
- คุณแม่ควรเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างน้อย 6 เดือน และต่อเนื่องให้นานที่สุด เพราะนมแม่ปลอดภัยและเสริมสร้างภูมิต้านทานโรคต่างๆให้ลูกได้
- ควรทำความสะอาดขวดนม จุกนม และของใช้ลูกทุกชนิดให้สะอาด เพื่อป้องกันเชื้อโรคที่อาจติดหรือสะสมอยู่
- ควรทำอาหารแบบปรุงสุกใหม่ ไม่ควรให้ลูกกินอาหารค้างคืนหรือแช่เย็น
- ควรล้างมือลูกให้สะอาดเสมอ เช่น ก่อนกินข้าว หลังเข้าห้องน้ำ และควรสอนลูกล้างมือ ดูแลความสะอาดด้วยตัวเอง
