จัดฟันแบบติดแน่น หรือ แบบถอดได้ แบบไหนดียังไง? เหมาะกับใคร?

หลายๆคนเคยประสบปัญหาเรื่องของฟันผิดรูป ซึ่งส่งผลอย่างมากในเรื่องบุคลิกภาพเบื้องต้น ไม่กล้าพูดคุยกับผู้อื่น ไม่กล้ายิ้มกว้างอย่างมั่นใจ รวมถึงมีปัญหาเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร และเสี่ยงที่เกิดฟันผุหรือโรคเหงือก เนื่องจากความลำบากในการทำความสะอาดฟันและเหงือก

ในปัจุบันการจัดฟันมีราคาที่ค่อนข้างหลากหลาย สามารถเลือกชนิดเครื่องมือได้ตามความเหมาะสมของแต่ละบุคคล เช่น จัดฟันแบบโลหะ หรือจัดฟันแบบใส Invisalign 

และที่สำคัญการจัดฟันจำเป็นที่จะต้องทำโดยทันตแพทย์เฉพาะทางในโรงพยาบาล หรือในคลินิกทันตกรรมเฉพาะทางที่ได้มาตรฐานเท่านั้นถึงจะดูแลรักษาฟันของเราให้ความงามและมีความปลอดภัย

การจัดฟันคืออะไร?

คือการเคลื่อนพ้นจากตำแหน่งหนึ่งไปยังตำแหน่งที่เหมาะสมโดยอาศัยเครื่องมือในการเคลื่อนฟัน ซึ่งชนิดหรือแบบของการจัดฟันแบ่งออกเป็นสองแบบหลักๆด้วยกันคือ 

 1. การจัดฟันแบบติดแน่น คือ แพทย์ต้องติดเครื่องมือที่ฟันทุกซี่ ที่เรียกว่า Bracket ไม่สามารถถอดออกมาได้ เป็นสีโลหะสีเงิน ส่วนยางหรือ Oring ที่ใช้รัดลวดจัดฟันให้ติดกับ Bracket จะมีสีสันสดใส ทำหน้าที่ในการดึงฟันช่วยในการเคลื่อนฟันให้ไปยังตำแหน่งที่ทันตแพทย์จัดฟันต้องการ ซึ่งเป็นที่นิยมกันในหมู่วัยรุ่น เพราะเครื่องมือจัดฟันมีสีสันสดใสจากยางรัดหรือ O-ring

ข้อดี

• ราคาไม่แพง
• สามารถจัดฟันที่มีความซ้อนเกได้ทุกรูปแบบ
• สามารถเปลี่ยนสียางได้ทุกเดือน ตามความต้องการ 

ข้อจำกัด

• ต้องมาพบทันตแพทย์ทุกเดือน เพื่อปรับเครื่องมือ 

ข้อดี

• แก้ปัญหาฟันเก ฟันซ้อน ฟันห่าง ได้ทุกรูปแบบ
• ทำได้โดยไม่มีข้อจำกัดเรื่องอายุ
• ลดปัญหาเหงือกบวม เหงือกอักเสบจากการดึงฟันของลวดจัดฟัน
• ถอดง่าย ใส่สบาย เวลาทานอาหารหรือแปรงฟัน
• ไม่ต้องพบทันตแพทย์บ่อย
• ฟันเข้าที่เร็ว

ข้อจำกัด

• ราคาสูง

แล้วจำเป็นต้องจัดฟันไหม?

การจัดฟันเป็นการแก้ไขปัญหาการเรียงตัวของฟันที่ผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นจากลักษณะนิสัยที่มีความผิดปกติในการบดเคี้ยว เช่น เคี้ยวข้าวข้างเดียวตลอดเวลา หรือฟันซ้อนเก หรือการเจริญเติบโตที่ผิดปกติของขากรรไกร โดยการจัดฟันจะช่วยทำให้ฟันนั้นเรียงตัวสวยงามเป็นระเบียบ พร้อมกับทำให้ฟันใช้งานบดเคี้ยวได้อย่างมีประสิทธิภาพยาวนานขึ้น

ขั้นตอนการจัดฟัน

1. ทันตแพทย์ถ่ายรูปในและนอกช่องปาก พิมพ์ปากเพื่อทำแบบจำลองฟัน
2. ถ่ายภาพ X-ray ฟันเพื่อตรวจสอบโครงสร้างภายในช่องปากที่มองด้วยตาเปล่าไม่เห็น
3. ทันตแพทย์วางแผนการรักษา

ข้อควรระวังระหว่างจัดฟัน

1. เหงือกอักเสบ เกิดจากคราบอาหารหรือจุลินทรีย์สะสมอยู่บริเวณคอฟันมีอาการที่สังเกตได้คือ เหงือกบวมแดงขึ้น เนื่องจากมีการขยายของหลอดเลือด
2. ฟันผุ เกิดจากที่คราบอาหารไปสะสมอยู่บริเวณฟัน ส่วนมากจะเกิดขึ้นบริเวณรอบๆ แบร็คเก็ต ข้อสังเกตระยะเริ่มแรกคือ มีจุดสีขาวที่บริเวณผิวฟัน และจะกลายเป็นสีน้ำตาบเข้มขึ้น
3. แผลในช่องปาก สาเหตุเกิดจากการกัดฟันไปโดนกระพุ้งแก้ม ริมฝีปากหรือลิ้น ตัวแบร็คเก็ตไปขูดที่บริเวณข้างเคียงทำให้เป็นแผลได้
4. รากฟันละลาย สาเหตุรากฟันละลายเกิดจากหลายสาเหตุการจัดฟันอาจทำให้รากฟันละลายได้บ้าง แต่ถือว่าน้อยมาก คนไข้ได้รับอุบัติเหตุ หรือเคยได้รับการรักษารากฟันจะมีแนวโน้มที่รากฟันละลายได้มากขึ้น
5. การอักเสบของโพรงประสาทฟัน เกิดจากระบบไหลเวียนเลือดมีเนื้อเยื่อโพรงประสาทฟันถูกรบกวน อาจเกิดจากการกรอวัสดุยึดติดแบร็คเก็ตออก ความร้อนเกิดขึ้นทำให้เกิดอาการอักเสบระคายเคืองได้ การอักเสบนี้จะหายได้เอง นอกจากนี้อาจเกิดขึ้นได้จากฟันที่ผุลึกมากจนทะลุโพรงปราสาทฟัน
6. เคลือบฟันแตก ฟันแตกเป็นปัญหาที่อาจเกิดขึ้นได้ขณะทำการถอดเครื่องมือจัดฟันชนิดติดแน่น
7. อาการแพ้ บางคนอาจแพ้วัสดุที่นำมาทำลวดจัดฟันหรือแบร็คเก็ตทำให้บริเวณเนื้อเยื้อที่สัมผัสเกิดรอยแดง
8. การคืนปรับตำแหน่งของฟันหลังจากจัดฟัน หลังจัดฟันต้องใช้เวลาให้เอ็นยึดเหงือกเรียงตัวอยู่ในตำแหน่งใหม่สักพัก จึงจำเป็นต้องใช้รีเทนเนอร์เพื่อกันไม่ให้เอ็นยึดที่ยืดออกหดกลับเข้าที่เดิม
   

ข้อดีของการจัดฟัน

1. ฟันเรียงตัวสวยงาม ส่งผลดีต่อบุคลิกภาพ มีความมั่นใจกล้ายิ้มมากขึ้น
2. ดูแลทำความสะอาดง่ายเนื่องจากฟันเรียงตัวดีง่ายต่อการแปรง และใช้ไหมขัดฟัน
3. เมื่อดูแลทำความสะอาดง่ายก็ไม่เกิดปัญหาฟันผุและหินปูนเกาะ
4. เมื่อฟันถูกปรับให้สบกันอย่างถูกต้องทำให้มีประสิทธิภาพต่อการบดเคี้ยวมากขึ้น

ข้อเสีย

1. การจัดฟันทำให้คนไข้ต้องปรับตัวเรื่องการรับประทานอาหาร เช่น เคยทานชิ้นใหญ่จะต้องทำให้ชิ้นเล็กลง ต้องแปรงฟันทุกครั้งที่ทานอาหารเพราะเศษอาหารติดได้ง่าย (โดยเฉพาะการจัดฟันแบบติดแน่น)
2. ใช้ระยะเวลาการจัดนาน
3. การเคลื่อนฟันอาจมีอาการเจ็บปวด โดยเฉพาะที่เป็นแบบติดแน่นจะมีเครื่องมือติดฟันทำให้เกิดความรำคาญและเจ็บปวดได้

เลือกจัดฟันแบบไหนดีที่สุด 

การเลือกรูปแบบในการจัดฟันขึ้นอยู่กับจุดประสงค์และความต้องการของแต่ละบุคคล สามารถเลือกได้ตามความเหมาะสมกับตัวเองและงบประมาณที่มีอยู่ และสิ่งสำคัญคือเลือกโรงพยาบาลหรือคลินิกทำฟันที่ได้มาตรฐานเพื่อทำการรักษากับทันตแพทย์ที่มีประสบการณ์และชำนาญการจัดฟันโดยเฉพาะ เพื่อให้คำปรึกษาและแนะนำได้อย่างเหมาะสม เพื่อให้การจัดฟันดำเนินการอย่างราบรื่น